Mathau o gwestiynau cyfweliad
Mae modd gofyn gwahanol fathau o gwestiynau mewn cyfweliad. Yn 1996, ysgrifennodd seicolegydd o Norwy oâr enw Steinar Kvale lyfr a oedd yn nodi naw gwahanol fath o gwestiwn.
Cwestiynau Kvale
- Cwestiynau cyflwyno, ee Wnei di ddweud rhywbeth wrthyf fi amdanat ti dy hun?
- Cwestiynau dilynol, ee Roeddet tiân cyfeirio at dy athrawon yn dy ateb diwethaf. Alli di roi mwy o fanylion i mi ynglĆ·n Ăą phwy ydyn nhw?
- Cwestiynau treiddgar. Maeâr rhain yn cael eu defnyddio pan fydd angen gwybodaeth fanylach, ee Alli di roi rhagor o enghreifftiau o hyn?
- Cwestiynau penodol. Mae hyn yn golygu gofyn am wybodaeth ffeithiol, ee Faint oâr gloch wnest ti adael yr ysgol ddydd Mawrth?
- Cwestiynau uniongyrchol. Maeâr rhain yn gwestiynau sydd ag ateb pendant, megis ie neu nage.
- Cwestiynau anuniongyrchol. Y gwrthwyneb i gwestiynau uniongyrchol. Maeâr cyfwelydd eisiau clywed barn, ee Felly beth yw dy farn am wisg ysgol?
- Cwestiynau strwythurol. Maeâr rhain yn helpuâr cyfwelydd i symud ymlaen i adran nesaf y cyfweliad, ee Gawn ni fynd ymlaen at y cwestiwn olaf?
- Tawelwch. Pan mae seibiau tawel mewn cyfweliad, mae tuedd iâr cyfwelydd ddal i siarad. Fodd bynnag, dylaiâr cyfwelydd geisio peidio Ăą llenwiâr saib dawel a gadael iâr cyfwelai siarad.
- Cwestiynau dehongli, ee Wyt tiân golygu dylai gwisg ysgol gael ei gwisgo gan bob plentyn yn yr ysgol, gan gynnwys y rhai sydd yn y chweched dosbarth?
Mae defnyddio gwahanol fathau o gwestiynau yn effeithiol oherwydd maeân ffordd o wneud yn siĆ”r bod gwybodaeth briodol yn cael ei chasglu yn ogystal Ăą chadw diddordeb y cyfwelai.
Cynnal cyfweliadau
Mae recordio, trawsgrifio a dadansoddi cyfweliadau yn broses hir fel arfer.
Recordio cyfweliadau
Mae ymchwilwyr yn gallu gwneud nodiadau neu recordioâr cyfweliad. Ond dylaiâr ymchwilydd ofyn am ganiatĂąd y cyfwelai os ywân recordioâr cyfweliad.
Trawsgrifio cyfweliadau
Mae trawsgrifio yn golygu rhoi geiriau llafar mewn ffurf ysgrifenedig. Felly, gallaiâr ymchwilydd drawsgrifio ei gyfweliad drwy deipioâr union eiriau gafodd eu dweud. Mae hyn yn gallu cymryd llawer iawn o amser. Er hyn, mae meddalwedd ar gael syân troi sain yn destun, ac mae hyn yn cyflymu tipyn ar y broses.
Dadansoddi cyfweliadau
Bydd y ffordd maeâr cyfweliad yn cael ei ddadansoddi yn dibynnu ar y fethodoleg a gafodd ei dewis.
Os yw ymchwilydd yn chwilio am wybodaeth ansoddol, efallai bydd yn darllen y trawsgrifiad drosodd a throsodd, gan geisio deall yr ystyr y tu ĂŽl iâr hyn syân cael ei ddweud. Byddai hyn yn ei helpu i nodi'r themĂąu cyffredin sy'n codi ar draws y cyfweliadau.
Fodd bynnag, os ywâr ymchwilydd yn chwilio am wybodaeth feintiol, efallai bydd yn cyfri sawl gwaith cafodd gair penodol ei ddweud er mwyn gwneud casgliadau, er enghraifft ynglĆ·n Ăą pha mor boblogaidd yw rhywbeth.