Gwnaeth y Gêmau Olympaidd gyfareddu sawl un dros gyfnod yr haf ond i un teulu o bentref Peniel, y Gêmau Paralympaidd oedd yn mynd â'r sylw. Y rheswn dros hyn oedd bod Steffan Hughes, mab hynaf Sue a Geraint Hughes, Maes Brynglas, yn cystadlu yno fel tywysydd i'r athletwraig ddall Tracey Hinton o Gaerdydd.
Yn ystod mis Medi aeth y teulu i Beijing er mwyn cefnogi Steffan a Tracey. Roedd Steffan ei hun wedi teithio i wersyll paratoi yn Hong Kong, felly dyma ddechrau trwy gael tamed o'r cefndir gyda Geraint, ei dad:
Sut ddechreuodd Steffan ar y gwaith o fod yn dywysydd?
Ymateb wnaeth Steffan i hysbyseb welodd e pan oedd yn fyfyriwr yng Ngholeg UWIC, Caerdydd. Dyma fe wedyn yn cael cynnig mynd i gyfarfod â Tracey a chael cyfnod prawf i weld a fyddai'r ddau yn medru cyd-weithio.
Yn amlwg, fe aeth y cyfnod hwnnw'n hwylus a bu Steffan a Tracey yn cyd-redeg am nifer o flynyddoedd. Wrth ddechrau ar ei yrfa fel athro ryw ddwy flynedd yn ôl fe roddodd Steffan y gorau i fod yn dywysydd i Tracey am nad oedd yn medru cyfuno'r gwaith gyda'r oriau ymarfer a'r holl deithio.
Felly nid oedd Steffan wedi meddwl y byddai'n cael ymweld â'r Gêmau Olympaidd eleni ond fis Tachwedd y llynedd cafodd alwad ffôn oddi wrth Tracey. Roedd ei thywysydd hi wedi cael anaf ac roedd arni angen tywysydd newydd ar frys er rnwyn iddi fedru cystadlu yn y Gêmau Paralympaidd yn Beijing.
Gan fod Steffan eisoes wedi gwneud y gwaith, ef oedd y dewis naturiol i lenwi'r bwlch a gyda chydweithrediad Ysgol Gynradd Dewi Sant, lle mae Steffan yn athro, cafodd gyfle i ailgydio yn y gwaith ac ymweld â'r Gêmau Olympaidd.
Beth yn union y mae'n rhaid i Steffan ei wneud wrth dywys Tracey?
Gan fod Tracey yn hollol ddall mae'n rhaid i Steffan redeg ochr yn ochr â hi gan siarad a disgrifio digwyddiadau'r ras iddi wrth fynd. Mae yna gortyn yn clymu breichiau'r ddau gyda'i gilydd.
Yn naturiol mae'n rhaid bod yn ffit iawn i wneud y gwaith ond nid yn unig ei fod yn gorfforol flinedig, mae'r gofyn am ganolbwyntio a siarad gydol y ras yn gallu bod yn feddyliol flinedig hefyd.
Sut oedd Tracey a Steffan yn mynd ati i baratoi ar gyfer cystadlu yn y Gêmau Paraolympaidd?
Dechreuodd y paratoadau o ddifrif ym mis lonawr, pan aeth y ddau i Dde Affrica am bythefflos o ymarfer. Yn ddiweddarach yn y flwyddyn cynhaliwyd cyfnod ymarfer ym Mhortiwgal am bythefnos ac ym mis Mai aethant allan i Beijing i ymarfer.
Maent hefyd wedi bod yn cystadlu yrn mhencampwriaethau'r 'Golden League' ac wedi rasio yn Ffrainc, Manceinion, Leeds a Lerpwl dros yr haf. Mae wedi bod yn gyfnod prysur ond gwerth chweil. Mae Steffan wedi cael profiadau gwych wrth gyd-redeg gyda Tracey.
Yn 2004 aethant i gystadlu yn y Gêmau Paraolympaidd yn Athen, lle daeth Tracey yn bedwerydd yn y ras 800m i ddeillion. Ni fu'n cystadlu yn y ras honno yn Beijing dim ond yn y 100m, 200m a'r 400m!
Ìý
