Chaidh mòran ghnìomhachasan ùra a stèidheachadh ann an Alba ann an linn Bhictòria. Faigh a-mach cò ris a bha na gnìomhachasan sin coltach dha na fir, na boireannaich agus dhan chloinn.
Faigh a-mach mu shuidheachadh obrach ann an factaraidh diut ann an Dun Dè ann an linn Bhictòria.
Bho thuathanasan gu factaraidhean
Ann an linn Bhictòria, bha Mòr-chaochladh a' Ghnìomhachais ann an Alba.
Bha bailteachadh a' ciallachadh gun do ghluais mòran dhaoine bhon dĂąthaich dha na bailtean airson obair anns na muilnean, na factaraidhean no na ˛µĂ °ů°ů˛ąľ±»ĺłó±đ˛ą˛Ô-ľ±˛ą°ů˛ąľ±˛Ô˛Ô.
Bha a' mhòr-chuid de theaghlaichean bochd agus dh'fheumadh iad clann a chur a dh'obair nuair a bha iad 5 – bha là mhan beaga feumail airson innealan a ghlanadh!
Cha robh daoine air am pà igheadh ma bha iad tinn, no a' faighinn taic ma bha tubaist no galar aca – dheigheadh dìreach cuideigin na d' à ite.
Ron Achd Factaraidh 10 uairean ann an 1847, dh'fhaodadh tu obrachadh suas ri 19 uairean san latha.
Bha obair cunnartach, agus ag adhbhrachadh ghalaran mar fiabhras muilne - ann an 1863 b' e 33 an dĂąil-aoise a bh' aig fireannach.
Dun Dè - Diutopolis
Bha an lus diut ga thoirt a-steach dhan rìoghachd às na h-Innseachan. Bha innealan ùra ga dhèanamh na shnà ithlean là idir airson pocannan agus bagaichean.
Bha Dùn Dè mar-thà air leth freagarrach airson gnìomhachas ùr mar seo oir bha muilnean aodaich, gà rraideah-bhà taichean agus gnìomhachas mhucan-mara ann a bha a' dèanamh ola muic-mhara a bha air a' chleachdadh airson snà ithlein gharbh an diut a dhèanamh bog.
Dh'fhàs daoine measail air diut air feadh an t-saoghail, agus b' ann an Dùn Dè a bha a h-uile sgath dheth air a dhèanamh!
Dh'fhas na daoine a bha a' ruith nam muilnean – ris an cante Barain an Diut – uabhasach beairteach, ach bha an luchd-obrach aca bochd agus le pà igheadh truagh.
Mu dheireadh, stèidhich luchd nam muilnean factaraidhean anns na h-Innseachan oir bha barrachd prothaid ann an diut a dhèanamh far an robh e a' fà s. Chuir seo crìoch air na muilnean diut ann an Dùn Dè.
Image caption, 'S e seann mhuileann diut a tha anns na Verdant Works ann an Dùn Dè agus tha e a-nis na thaigh-tasgaidh. Gheibh thu a-mach mun ghnìomhachas agus chì thu na h-innealan a bha air an cleachdadh ann an linn Bhictòria.
1 of 3
'Baile nam Boireannach'
B' Ă bhaist gur e boireannaich a bhiodh ri obair-fighte agus b' e boireannaich a bh' ann an 70% de luchd-obrach an diut.
Cuideachd, b' fheĂ rr le Barain an Diut boireannaich agus clann fhastadh oir chan fheumadh iad uiread a phĂ igheadh dhaibh.
Chanadh iad 'kettle bilers' ri fir a bha gun obair oir dh'fheumadh iad fuireach aig an taigh a' còimhead às dèidh leanaban agus a' dèanamh biadh.
Bha e uabhasach mì-chĂ ilear a bhith ag obair anns na muilnean diut – bhiodh an &#łć27;˛őłŮĂą°ů&#łć27; (sgòthan dust) a' dol na do shĂąilean na do bheul agus na do shròin agus bhiodh fuaim mòr nan innealan a' dèanamh dhaoine bodhar.
Bhiodh an luchd-obrach a' dèanamh comharran là imhe agus òrain, airson conaltradh ri chèile.
More on µţłóľ±ł¦łŮò°ůľ±˛ą˛Ô˛ąľ±ł¦łó
Find out more by working through a topic
- count1 of 18
- count2 of 18
- count3 of 18
