03/08/2007
A letter for Gaelic learners with Roddy MacLean.
Clip
-
Litir do Luchd-ionnsachaidh 422
Duration: 05:23
Litir 422: Aonghas Mac Mhaighstir Alasdair.
âS i labhair Goill is GĂ idheil,
Neo-chlĂširich agus clĂšir,
Gach fear agus bean
A ghluaiseadh teanga am beul.
âS i a labhair Adhamh
Ann a PhĂ rras fhĂšin
âS bu shiĂčbhlach aâ GhĂ idhlig
O bheul Ă lainn Eubh.
A bheil sibh ag aithneachadh sin? Innsidh mi dhuibh tuilleadh mu dheidhinn nas fhaide dhen Litir.
Tha mi cinnteach gun cuala sibh mu Alasdair Mac Mhaighstir Alasdair. âS e bĂ rd ainmeil a bhâ ann. Bha e beĂČ anns an ochdamh linn deug.
Ach an cuala sibh mu a bhrĂ thair, Aonghas Mac Mhaighstir Alasdair? Bha esan ainmeil cuideachd ach chan ann airson a chuid bĂ rdachd. Bha e ainmeil air sgĂ th âs cho lĂ idir âs a bha e, ged a bha e gu math beag.
Ann an âSĂ r-obair nam BĂ rd GĂ idhealachâ tha an t-Ăčghdar Iain MacCoinnich ag innse stĂČiridh mu Aonghas. Bha e na bu shine na Alasdair, na bu lugha ach na bu lĂ idire. Latha a bha seo, bha e air bruach Abhainn LĂČchaidh ann an Loch Abar. Bha e aig ath, aâ dĂšanamh deiseil airson a dhol a-null. Bha e aâ toirt a bhrĂČgan is stocainnean dheth. Nochd fear eile â Colla BĂ n, fear DĂČmhnallach Ă BĂ rrasdal ann an CnĂČideart. âS e fear mĂČr Ă rd a bhâ ann.
Bha tĂČrr uisge anns an abhainn agus thuirt Colla ri Aonghas, âFhir bhig, cĂčm ort do bhrĂČgan âs do stocainnean oir leigidh iad leat coiseachd na bâ fheĂ rr tron uisge. Thig cĂČmhla riumsa agus cĂčm air mo chĂčlaibh. Brisidh mise neart an t-sruth agus nĂŹ sin an gnothach nas fhasa dhut.â
Thug Aonghas taing dha. Ach nuair a bha iad ann am meadhan na h-aibhne far an robh an sruth lĂ idir, fhuair Colla e fhĂšin ann an cunnart a dhol fodha. Bha e airson tilleadh. Ach chaidh Aonghas air thoiseach air agus, leis cho neartmhor âs a bha e, tharraing e Colla don taobh thall.
An uair sin thuirt Aonghas ri Colla, âThug thu âfear beagâ orm air taobh thall na h-aibhne. CĂČ as coltaiche air an toirte âfear beagâ air an taobh sa? Gabh mo chomhairle. Na toir âbeagâ air duine gus am bi e dearbhte agad [gu bheil e âbeagâ] agus tomhais gnĂš duine air barrachd na dĂŹreach a choltas. Cuimhnich, cuideachd, mĂČr âs ged a tha thu, mura bâ e duine na bu mhotha na thusa gur dĂČcha gum biodh tu mar fheĂČil do na h-easgannan ann an Abhainn LĂČchaidh.â CĂČ chanadh nach eil aâ chomhairle aige cho iomchaidh anns an aonamh linn fichead âs a bha i ann am meadhan an ochdamh linn deug?
Ged a tha feadhainn an siud âs an seo aâ cuimhneachadh Aonghas Mac Mhaighstir Alasdair â is tha mi air beul-aithris a chluinntinn mu dheidhinn, an dĂ chuid air tĂŹr-mĂČr agus ann an Uibhist
â tha cuimhne fada nas fheĂ rr aig aâ mhĂČr-shluagh air a bhrĂ thair, Alasdair. âS e sin cumhachd na bĂ rdachd.
Bha Alasdair na dheagh charaid do ar cĂ nan. Gu dearbh, ann am Moladh an Ăghdair don t-Seann ChĂ nain GhĂ idhlig, sgrĂŹobh e:
âS i labhair Goill is GĂ idheil,
Neo-chlĂširich agus clĂšir,
Gach fear agus bean
A ghluaiseadh teanga am beul.
âS i a labhair Adhamh
Ann a PhĂ rras fhĂšin
âS bu shiĂčbhlach aâ GhĂ idhlig
O bheul Ă lainn Eubh.
Tha aâ GhĂ idhlig ann am meadhan sruth lĂ idir na h-eachdraidh an-drĂ sta agus tha sinn feumach air daoine a chuireas an cuid neirt an sĂ s airson taic a thoirt dhi an taobh thall a ruigsinn. Mar a bha Aonghas do Cholla, âs dĂČcha gu bheil Alasdair don chĂ nan againn. Tha neart aâ bhĂ ird aâ leantainn fada Ă s dĂšidh a bhĂ is.
Faclan na Litreach
Abairtean na Litreach
Puing-chĂ nain na Litreach
GnĂ ths-cainnt na Litreach
Litir do Luchd-ionnsachaidh air LearnGaelic
Tha Litir do Luchd-ionnsachaidh air LearnGaelic (le PDFs)
All letters
Tha na litrichean uile an seo / The letters are available here
Podcast: Litir do Luchd-ionnsachaidh
Letter To Gaelic Learners
Podcast
-
Litir do Luchd-ionnsachaidh
Litrichean Gaidhlig do luchd-ionnsachaidh. Gaelic letters for students of the language.