Main content
Sorry, this episode is not currently available

Deilbh-chluich is DrĂ ma

Mar a nochd deilbh-chluich sa GhĂ idhlig ann an Glaschu aig toiseach an 20mh linn. How plays began to appear in Gaelic in Glasgow, at the beginning of the 20th century.

Aig deireadh an 19mh linn, bha saoghal nan GĂ idheal ag atharrachadh gu mĂČr. Ghluais na mĂŹltean bhon GhĂ idhealtachd dhan bhaile mhĂČr - a' lorg obair, neo a' teicheadh bho uachdarain is bochdainn. Agus mar am baile as motha an Alba, choisinn Glaschu Ă ite nar measg mar bhaile mĂČr nan GĂ idheal - bĂ ile na smĂčid.

Ach anns an t-sreath phrĂČgraman a tha seo, tha Coinneach Mac a' Ghobhainn a' rannsachadh mar a bha buaidh aig a' ghluasad sa air cultar nan GĂ idheal cuideachd. Oir b' ann bho dheireadh an 19mh linn agus toiseach an 20mh linn a bha mĂČran nĂČsan litreachais Ăčra a' nochdadh sa GhĂ idhlig; eadar nobhailean agus deilbh-chluich, cuspairean agus cruthan dhĂ in.

Anns an dĂ rna prĂČgram tha Coinneach a' bruidhinn ri eĂČlaichean air mar a nochd deilbh-chluich sa GhĂ idhlig bhon Ă m seo. Tha an Dr Sheila Kidd bho Oilthigh Ghlaschu agus an t-Oll DĂČmhnall Meek a' mĂŹneachadh nan cothroman foillseachaidh a bha mu choinneamh nan GĂ idheal aig toiseach an 20mh linn - agus mar a bha cĂČmhraidhean sgrĂŹobhte nan irisean sna 1800an nan ro-rĂ dh air drĂ ma.

Tha an Dr SĂŹm Innes agus an t-Oll Michelle NicLeĂČid a' toirt dhuinn eisimpleirean air na deilbh-chluich fhĂšin. Eadar Uilleam Tell, air eadar-theangachadh bhon Ghearmailtis ann an 1893, agus na deilbh chluich Ăčra bho sgrĂŹobhadairean leithid Iain N MacLeĂČid, Iain MacCormaig, agus Calum MacPhĂ rlain. Agus cluinnidh sinn cuideachd mu bhuaidh na h-Èireann, bhon Oll MĂĄire NĂ­ Ánnrachain. SĂčil eile air buaidh a' bhaile mhĂČr air leasachadh litreachais na GĂ idhlig o chionn sia fichead bliadhna.

30 minutes

Last on

Sun 13 Feb 2022 13:00

Broadcasts

  • Mon 7 Feb 2022 12:00
  • Mon 7 Feb 2022 22:00
  • Sun 13 Feb 2022 13:00