25/02/2005
A letter for Gaelic learners with Roddy MacLean.
Clip
-
Litir do Luchd-ionnsachaidh 295
Duration: 05:35
Litir 295: Dudley Bradstreet
an t-ainm ceart a bhâ air, ghabh e âOliver Williamsâ air fhĂšin nuair a dhâfhĂ g e Lunnainn, oir bha e na fhear-brathaidh don riaghaltas. Nuair a rĂ inig e na Seumasaich, thuirt e gur e âDĂČmhnallachâ a bhâ air.
Ach bha aon duine am measg nan oifigearan Seumasach a bhâ air a bhith eĂČlach air nuair a bha e aâ fuireach ann am Baile Atha Cliath. Agus dhâaithnich e e. Thachair sin ann an Ashbourne air aâ chiad oidhche an dĂšidh dhaibh Derby fhĂ gail. Thuirt am fear a bha seo âMr Bradstreetâ ris. Gu fortanach do Bhradstreet bha am Morair Chill MheĂ rnaig na sheasamh faisg air lĂ imh agus mhĂŹnich esan don Ăireannach eile gur e âDĂČmhnallachâ a bhâ air. Tha e coltach gun deach fhĂ gail aig a sin.
Nuair a rĂ inig iad Macclesfield fhuair Bradstreet is oifigearan eile cuid oidhche ann an taigh. Bha e follaiseach nach robh bean an taighe taiceil do na Seumasaich. Thug Bradstreet don dĂ rna taobh i agus dhâfhaighnich e dhith gu dĂš a beachd air na reubaltaich is an ar-a-mach. Bhon fhreagairt aice thuig e gu robh i dha-rĂŹreabh taiceil don RĂŹgh.
âTha mi aâ faicinn gu soilleir,â thuirt Bradstreet, âgur ann air an aon rĂ mh riumsa a tha thu. âS e sin gu bheil deagh ghean agad do RĂŹgh DeĂČrsa.â Lean an t-Ăireannach air. âNa gabh iongnadh, a bhean mhath,â thuirt e. âMa tha grĂ dh agad don RĂŹgh is don Riaghaltas, dearbh e dhomh le bhith aâ dĂšanamh na tha mi aâ dol a dhâiarraidh ort nuair a dhâfhalbhas sinn.â
Nuair a bha an t-arm air falbh sa mhadainn, bha aice ri dhol gu maor-ceartais anns aâ bhaile â fear a bhiodh dĂŹleas don RĂŹgh. Bha aice ri innse dha gu robh teachdaireachd chudromach aice bho âOliver Williamsâ. Bhiodh aig aâ mhaor-cheartais ri fios a chur gu DiĂčc Chumberland agus DiĂčc aâ Chaisteil Nuaidh gu robh na Seumasaich aâ dĂšanamh air Carlisle. Rinn am boireannach sin, agus âs ann mar sin a dhâionnsaich an Riaghaltas gu robh na Seumasaich dha-rĂŹreabh aâ fĂ gail Shasainn is aâ tilleadh a dhâAlba.
Chaidh Bradstreet an cois an airm gu ruige Preston. Anns aâ bhaile sin, fhuair e cothrom teicheadh. Chaidh iarraidh air obair brathaidh a dhĂšanamh as leth nan Seumasach. Cha robh fios aig na Seumasaich fhathast gu robh e ag obair don taobh eile. Bha aige ri faighinn a-mach caâ robh feachdan Chumberland is Wade, oir bha eagal air na Seumasaich gu robh iad an tĂČir orra. Dhâfhalbh Bradstreet air muin eich is cha do thill e. Chan eil mi cinnteach cia mheud duine a thuig aig an Ă m sin nach e an fhĂŹrinn a bhâ aige ann an Derby. âS dĂČcha gun robh cuid aâ smaoineachadh gun deach a chur an grĂšim no a mharbhadh leis na HanoibhĂširianaich.
Bha Bradstreet an dĂčil is an dĂČchas duais mhĂČr airgid fhaighinn bho DhiĂčc aâ Chaisteil Nuaidh airson na rinn e. Ach bha briseadh-dĂčil aâ feitheamh ris. Bha uiread de dhuilgheadas aig an Ăireannach ann a bhith aâ faighinn airgead bhon DiĂčc âs gun do sgrĂŹobh e don RĂŹgh. DhâĂČrdaich an RĂŹgh gum faigheadh e ceud is fichead not mar dhuais. Not airson gach mĂŹle de rathad eadar Derby agus Lunnainn.
Faclan na seachdaine
Abairtean na seachdaine
Puing-chĂ nain na seachdaine
GnĂ thsan-cainnt na seachdaine
Litir do Luchd-ionnsachaidh air LearnGaelic
Tha Litir do Luchd-ionnsachaidh air LearnGaelic (le PDFs)
All letters
Tha na litrichean uile an seo / The letters are available here
Podcast: Litir do Luchd-ionnsachaidh
Letter To Gaelic Learners
Podcast
-
Litir do Luchd-ionnsachaidh
Litrichean Gaidhlig do luchd-ionnsachaidh. Gaelic letters for students of the language.