Main content
An Litir Bheag 950
Litir Bheag na seachdain sa le Ruairidh MacIlleathain. Litir Ă ireamh 950. This week's short letter for GĂ idhlig learners.
Last on
Sun 30 Jul 2023
13:30
±«Óătv Radio nan GĂ idheal
More episodes
Previous
Next
Corresponding Litir
Litir do Luchd-ionnsachaidh 1254
Clip
-
An Litir Bheag 950
Duration: 03:14
An Litir Bheag 950
Faisg air CĂčil Lodair, tha baile-fearainn air na mapaichean air a bheil âBlacktownâ. Tha sin na eadar-theangachadh dhen GhĂ idhlig âAm Baile Dubhâ. Faisg air aâ Bhaile Dhubh bha tobar ainmeil. Bha e air na seann mhapaichean mar âFuaran Mac Bhreacâ.Â
Tha cunntas anns aâ Cheltic Magazine ann an ochd ceud deug, seachdad ÊŒs a sia (1876) aâ mĂŹneachadh an ainm. Bha fear ann uaireigin air an robh âMac Bhriachdâ no âMac Bhreacâ mar ainm.
Bha am fear seo aâ fuireach ann am BĂ rr Ăibhinn. Tha sin air oighreachd Chaladair, beagan mhĂŹltean sear air CĂčil Lodair. Bha an taigh aige faisg air tobar anns an robh uisge fĂŹorghlan.
Chaidh Mac Bhreac a chur Ă s an taigh aige. Lorg e Ă ite-cĂČmhnaidh Ăčr faisg air CĂčil Lodair far nach robh duine aâ fuireach. Bha lĂ rach an taigh aige fada os cionn Uisge Narann. Cha robh allt no tobar ann. Bhiodh Mac Bhreac aâ falbh sĂŹos don abhainn airson uisge. ÊŒS e obair throm a bha ann.
Latha a bha seo, dhâfhalbh e sĂŹos a dhâiarraidh uisge. Bha tuil san abhainn. Bha an t-uisge salach. Bha Mac Bhreac air a shĂ rachadh leis aâ ghnothach. DhâĂšigh e, âO! âS e baile dubh dhĂČmhsa am baile seo!â Cha robh e toilichte. ÊŒS ann Ă s a sin a fhuair am baile-fearainn aige an t-ainm âAm Baile Dubhâ.
Lean Mac Bhreac air, âGe-tĂ , bhithinn toilichte a bhith aâ fuireach an seo nam biodh an tobar agam a bha agam roimhe ann am BĂ rr Ăibhinn.â Uill, nuair a bha e aâ dĂŹreadh aâ bhruthaich a dhâionnsaigh an taigh aige, chunnaic e fuaran Ăčr faisg air an taigh. Bha an t-uisge ann fĂŹorghlan.
Bha muinntir an Ă ite aâ gabhail âFuaran Mac Bhreacâ air. Nuair a chaidh Mac Bhreac a thadhal air an t-seann dachaigh aige ann am BĂ rr Ăibhinn, bha an seann tobar aige air a dhol tioram!
O chionn ghoirid, chaidh mi a BhĂ rr Ăibhinn. Cha dâ fhuair mi lorg air an Ă ite far an robh Mac Bhreac aâ fuireach. Ach lorg mi dĂ rud a bha iongantach â seann eaglais agus clach ainmeil. Innsidh mi dhuibh mun deidhinn anns an ath Litir.
Tha cunntas anns aâ Cheltic Magazine ann an ochd ceud deug, seachdad ÊŒs a sia (1876) aâ mĂŹneachadh an ainm. Bha fear ann uaireigin air an robh âMac Bhriachdâ no âMac Bhreacâ mar ainm.
Bha am fear seo aâ fuireach ann am BĂ rr Ăibhinn. Tha sin air oighreachd Chaladair, beagan mhĂŹltean sear air CĂčil Lodair. Bha an taigh aige faisg air tobar anns an robh uisge fĂŹorghlan.
Chaidh Mac Bhreac a chur Ă s an taigh aige. Lorg e Ă ite-cĂČmhnaidh Ăčr faisg air CĂčil Lodair far nach robh duine aâ fuireach. Bha lĂ rach an taigh aige fada os cionn Uisge Narann. Cha robh allt no tobar ann. Bhiodh Mac Bhreac aâ falbh sĂŹos don abhainn airson uisge. ÊŒS e obair throm a bha ann.
Latha a bha seo, dhâfhalbh e sĂŹos a dhâiarraidh uisge. Bha tuil san abhainn. Bha an t-uisge salach. Bha Mac Bhreac air a shĂ rachadh leis aâ ghnothach. DhâĂšigh e, âO! âS e baile dubh dhĂČmhsa am baile seo!â Cha robh e toilichte. ÊŒS ann Ă s a sin a fhuair am baile-fearainn aige an t-ainm âAm Baile Dubhâ.
Lean Mac Bhreac air, âGe-tĂ , bhithinn toilichte a bhith aâ fuireach an seo nam biodh an tobar agam a bha agam roimhe ann am BĂ rr Ăibhinn.â Uill, nuair a bha e aâ dĂŹreadh aâ bhruthaich a dhâionnsaigh an taigh aige, chunnaic e fuaran Ăčr faisg air an taigh. Bha an t-uisge ann fĂŹorghlan.
Bha muinntir an Ă ite aâ gabhail âFuaran Mac Bhreacâ air. Nuair a chaidh Mac Bhreac a thadhal air an t-seann dachaigh aige ann am BĂ rr Ăibhinn, bha an seann tobar aige air a dhol tioram!
O chionn ghoirid, chaidh mi a BhĂ rr Ăibhinn. Cha dâ fhuair mi lorg air an Ă ite far an robh Mac Bhreac aâ fuireach. Ach lorg mi dĂ rud a bha iongantach â seann eaglais agus clach ainmeil. Innsidh mi dhuibh mun deidhinn anns an ath Litir.
The Little Letter 950
Near Culloden, there is a farm on the maps called âBlacktownâ. Thatâs a translation of the Gaelic âAm Baile Dubhâ. Near Blacktown there was a famous well. It was on the old maps as âFuaran Mac Bhreacâ.
There is an account in the Celtic Magazine in 1876, explaining the name. There was once a man called âMac Briachdâ or âMac Bhreacâ.
This man was living in Barevan. Thatâs on the Cawdor estate, a few miles east of Culloden. His house was near a well in which there was pure water.
Mac Bhreac was expelled from his house. He found a new dwelling place near Culloden where nobody was living. The site of his house was far above the River Nairn. There was no burn or well there. Mac Bhreac was going down to the river for water. It was heavy work.
One day, he went down to fetch water. The river was in flood. The water was dirty. Mac Bhreac was vexed by the matter. He shouted, âOh! This âtownâ is a black âtownâ to me!â He wasnât pleased. Itâs from that that his farm took the name âBlacktownâ.
Mac Bhreac continued, âHowever Iâd be happy living here if I had my old well that I had before at Barevan.â Well, when he was ascending the slope towards his house, he saw a new spring near the house. The water in it was pure.
The people of the place were calling it âMac Bhreacâs springâ. When Mac Bhreac went to visit his old home in Barevan, his old well had gone dry!
Recently, I went to Barevan. I didnât find the place where Mac Bhreac was [had been] living. But I found two remarkable things â an old church and a famous stone. Iâll tell you about them in the next Litir.
There is an account in the Celtic Magazine in 1876, explaining the name. There was once a man called âMac Briachdâ or âMac Bhreacâ.
This man was living in Barevan. Thatâs on the Cawdor estate, a few miles east of Culloden. His house was near a well in which there was pure water.
Mac Bhreac was expelled from his house. He found a new dwelling place near Culloden where nobody was living. The site of his house was far above the River Nairn. There was no burn or well there. Mac Bhreac was going down to the river for water. It was heavy work.
One day, he went down to fetch water. The river was in flood. The water was dirty. Mac Bhreac was vexed by the matter. He shouted, âOh! This âtownâ is a black âtownâ to me!â He wasnât pleased. Itâs from that that his farm took the name âBlacktownâ.
Mac Bhreac continued, âHowever Iâd be happy living here if I had my old well that I had before at Barevan.â Well, when he was ascending the slope towards his house, he saw a new spring near the house. The water in it was pure.
The people of the place were calling it âMac Bhreacâs springâ. When Mac Bhreac went to visit his old home in Barevan, his old well had gone dry!
Recently, I went to Barevan. I didnât find the place where Mac Bhreac was [had been] living. But I found two remarkable things â an old church and a famous stone. Iâll tell you about them in the next Litir.
Broadcast
- Sun 30 Jul 2023 13:30±«Óătv Radio nan GĂ idheal
All the letters
Tha gach Litir Bheag an seo / All the Little Letters are here.
Podcast: An Litir Bheag
The Little Letter for Gaelic Learners
An Litir Bheag air LearnGaelic
An Litir Bheag is also on LearnGaelic (with PDFs)
Podcast
-
An Litir Bheag
Litirichean do luchd-ionnsachaidh ura. Letters in Gaelic for beginners.