05/09/2011
Tha na h-Eileanan Westmann ann an Innis TĂŹle beag ach garbh. Seo Litir Bheag 330. The Westmann Islands in Iceland are small. This is Litir Bheag 330.
Tha na h-Eileanan Westmann ann an Innis TĂŹle beag ach garbh. Ă tĂŹr-mĂČr, chuir sealladh nan eilean Hiort nam chuimhne. 'S e bholcĂ nothan fon mhuir a rinn iad. Bha sin aona mhĂŹle dheug bliadhna air ais. Cluinnear tuilleadh bho Ruairidh ann an litir bheag na seachdain-sa.
The Westmann Islands in Iceland are small. Learn more with Ruairidh in Litir Bheag 330..
Last on
Clip
-
An Litir Bheag 330
Duration: 03:40
An Litir Bheag 330
Tha na h-Eileanan Westmann ann an Innis TĂŹle beag ach garbh. Ă tĂŹr-mĂČr, chuir sealladh nan eilean Hiort nam chuimhne. âS e bholcĂ nothan fon mhuir a rinn iad. Bha sin aona mhĂŹle dheug bliadhna air ais.
Nochd eilean Ăčr â Surtsey âann an naoi ceud deug, seasgad âs a trĂŹ (1963). Agus deich bliadhna an dĂšidh sin, thĂČisich spreadhadh Ăčr. Bha sin air an eilean far a bheil an sluagh aâ fuireach â Heimaey. ThĂ inig lĂ bha agus luaithre a-mach. Bâ fheudar do na daoine falbh gu tĂŹr-mĂČr.
Airson cĂČig mĂŹosan ghluais trithead millean tonna de lĂ bha thairis air taobh an ear an eilein. DhâĂširich cnoc mĂČr Ăčr. Chaidh cĂČrr is trĂŹ cheud taigh a sgrios. Bha an lĂ bha aâ gluasad a dhâionnsaigh an aon chala anns an eilean. Bha sin cunnartach. Gun chala, cha bâ urrainn do na daoine fuireach anns an eilean.
Chaidh feadhainn air ais don eilean le pumpaichean mĂČra. Chuir iad milleanan de ghalanan de shĂ l air an lĂ bha. Stad an lĂ bha mus do rĂ inig e an cala.
Air an t-slighe don phort air aâ bhĂ tâ-aiseig, chaidh mi seachad air eilean beag air a bheil Bjarnarey. âS e sin an aon ainm a thâ againn ann an Alba. Tha barrachd air aon âBeĂ rnaraighâ againne.
Agus dhâionnsaich mi rud inntinneach mun ainm Westmann. Tha westmann aâ ciallachadh âduine bhon taobh an iarâ. âS e sin an t-ainm a bha aig na Lochlannaich air daoine Ă Breatainn is Ăirinn.
Seo mar a fhuair na h-Eileanan Westmann an t-ainm aca. Bâ e IngĂłlfur Arnarson aâ chiad Lochlannach a rinn a dhachaigh ann an Innis TĂŹle. Thog e taigh far a bheil Reykjavik an-diugh. CĂČmhla ris, bha dlĂčth-charaid aige, Hjörleifur Hróðmarsson. Bha trĂ illean aca. Tha dĂčil gur e GĂ idheil a bha annta â Ă Ăirinn no âs dĂČcha Ă Alba. Rinn Hjörleifur droch dhĂŹol air na trĂ illean. Mhuirt na trĂ illean e. Bâ fheudar dhaibh teicheadh. Dhâfhalbh iad do na h-eileanan far costa deas na dĂčthcha.
Ach chaidh IngĂłlfur an tĂČir orra. Bha e ag iarraidh dĂŹoghaltas. Lorg e na trĂ illean anns na h-eileanan. Mharbh e iad uile. Bhon uair sin, âs e na h-Eileanan Westmann a tha air a bhith orra mar ainm.
The Little Letter 330
The Westmann Islands in Iceland are small but rugged. From the mainland, the view of the islands reminded me of St Kilda. Itâs submarine volcanoes that made them. That was eleven thousand years ago.
       A new island â Surtsey â appeared in 1963. And ten years after that, another eruption began. That was on the island where the people live â Heimaey. Lava and ash came out. The people had to leave for the mainland.
       For five months thirty million tons of lave moved over the eastern side of the island. A large new hill arose. More than three hundred houses were destroyed. The lava was moving towards the only harbour on the island. That was dangerous. Without a harbour, the people couldnât live on the island.
       Some people went back with big pumps. They put millions of gallons of seawater on the lava. The lava stopped before it reached the harbour.
       En route to the port on the ferry, I went past a small island called Bjarnarey. Thatâs the same name we have in Scotland. We have more than one âBernera(y)â.
       And I learned an interesting thing about the name Westmann. Westmann means âa man from the westâ. Thatâs the name the Vikings had for people from Britain and Ireland.
       Hereâs how the Westmann Islands got their name. IngĂłlfur Arnarson was the first Norseman to make his home in Iceland. He built a house where Reykjavik is today. Along with him, he had a close friend, Hjörleifur Hróðmarsson. They had slaves. It is thought they were Gaels â from Ireland or perhaps from Scotland.
       Hjörleifur abused the slaves badly. The slaves murdered him. They had to flee. They left for the islands off the south coast of the country.
       But Ingólfur went in pursuit of them. He was wanting revenge. He found the slaves on the islands. He killed them all. Since then they have been called the Westmann Islands.Broadcast
- Mon 5 Sep 2011 19:00±«Óătv Radio nan GĂ idheal
All the letters
Tha gach Litir Bheag an seo / All the Little Letters are here.
Podcast: An Litir Bheag
The Little Letter for Gaelic Learners
An Litir Bheag air LearnGaelic
An Litir Bheag is also on LearnGaelic (with PDFs)
Podcast
-
An Litir Bheag
Litirichean do luchd-ionnsachaidh ura. Letters in Gaelic for beginners.