±«Óãtv

Tra'n pori silffoedd llyfrau siop Gymraeg dros yr haf deuthum ar draws cyfres o nofelau ac arnynt sticer Stori Sydyn wedi eu cyhoeddi gan Y Lolfa.

Dyma benderfynu prynu un neu ddwy gan obeithio cael nofelau cryno, difyr a hawdd i'w darllen.

Rhan annatod Un o'r nofelau hynny oedd Y Rhwyd gan yr awdures amryddawn Caryl Lewis.

Rydym yn hen gyfarwydd ag enw Caryl a hithau bellach yn rhan annatod o lenyddiaeth Gymraeg ar ddechrau'r unfed ganrif ar hugain. Enillodd wobr Llyfr y Flwyddyn 2005 am ei nofel Martha, Jac a Sianco ac mae'n ysgrifennu llyfrau i blant ac i bobl ifanc yn eu harddegau.

Diben y gyfres Stori Sydyn yw ysbrydoli oedolion i fynd ati i ddarllen llyfrau Cymraeg mewn oes pan fo nifer yn troi at y Saesneg am straeon crafog, effeithiol.

Cyfrol denau yw Y Rhwyd ac un a gymrodd lai na dwyawr i'w darllen ar un eisteddiad - arwydd sicr o stori dda.

Ffin denauMae'r ffin yn denau iawn rhwng ysgrifennu stori fer - hir - a nofel ond llwyddodd yr awdur i grynhoi nifer o nodweddion y ddau gyfrwng gan gadw'r plot yn syml a dealladwy a'i strwythuro'n eglur gyda thro eithaf annisgwyl yn y gynffon.

Stori Meic sydd yma a'i berthynas gyda'i deulu - ei wraig, Eirlys, ei ferch, Beca a'i fab ifanc, Jac.

Taith Meic ydi'r stori mewn gwirionedd - taith dwyllodrus, gymhleth ar un wedd ond un sy'n eithaf rhagweladwy hefyd.

Taith i chwilio am y 'rhywbeth bach ecstra' yna gan ddilyn ffantasïau merched ar y we, trefnu i'w cyfarfod a chael perthynas gudd â hwynt heb i'w wraig ddarganfod y gwirionedd.

Llwydda i 'rwydo' Paul, ei ffrind pennaf i gadw arno a hwnnw ar drywydd taith ei hun i chwilio am yfory gwell yn dilyn ei ysgariad.

Fodd bynnag, does yna ddim i rwydo'r darllenydd yn y nofel hon.

TafodiaithMae'r ysgrifennu'n glir ac yn dangos meistrolaeth heb ei hail ar dafodiaith. Gwyddwn o'r cychwyn ein bod yng nghwmni awdur sy'n sicr o'i chrefft ac yn gwbl ymwybodol o'i chynulleidfa.

Mae'r deialogi, o bosib, yn rhagori ar y naratif gan wneud imi feddwl pa mor hawdd fyddai ei haddasu'n sgript ffilm.

Er bod y penodau sy'n troi o amgylch Meic a Paul yn frith o regfeydd mase'n bwrpasol a heb or-ddefnydd. Mae'r nifer o ymadroddion Saesneg, wedyn, yn adlewyrchu'r gymdeithas sydd ohoni yn gwbl realistig.

Braidd yn sydynFy unig feirniadaeth yw i'r nofel orffen braidd yn sydyn gyda'r penodau olaf yn fyr a digwyddiadau yn un rhibidirês ond tebyg mai dyna fwriad 'stori sydyn' a'r cyfan yn cael ei adrodd â chyn lleied o eiriau â phosib.

Ac er nad oes yma ddim byd newydd mewn gwirionedd mae'r plot yn datblygu a'r stori'n ddifyr ac mae'r angen yn sicr am fwy o nofelau byrion fel hyn a gobeithio'n wir y bydd y rhai hynny sydd awydd darllen nofel Gymraeg yn dewis Y Rhwyd - cant eu rhwydo a'u swyno o glawr i glawr.