|  |
 |
 |
 |
|
|
|
|
 Nabod y Teip
Detholiad o grefft y meistr
Adolygiad Gwilym Owen o Nabod y Teip gan Dylan Iorwerth. Gwasg Carreg Gwalch. £7.50.
Does yna bellach ddim prinder pobl yn y Gymru Gymraeg sy'n barod i honni eu bod yn 'newyddiadurwyr'.
Mae'r teitl yn cael ei ddefnyddio gan bob Tom, Dic a Harri bach - a'r rhan fwyaf ohonyn nhw wedi treulio blynyddoedd yn dilyn cyrsiau ceiniog a dimai yn un o'r tyrau ifori a elwir yn Goleg.
Ond y gwir plaen amdani yw; mae gwir newyddiadurwyr yn dal mor brin ag aur pur Meirionnydd yn yr hen wlad fach yma.
Ond un o'r bobl hynny yn sicr yw Dylan Iorwerth, Golygydd Gyfarwyddwr y cylchgrawn Golwg, ac mae ei gyfrol newydd, Nabod y Teip yn brawf pendant o hynny.
Casgliad yw o'i golofnau dros yr ugain mlynedd diwethaf i'r Western Mail, y papur bro, Clonc ac Yr Ymofynnydd, papur newydd yr Undodiaid.
Ac mae'n gynhaeaf ardderchog.
Wrth fynd ati i gribinio drwy'r wasg Gymraeg yn wythnosol ers bron i bymtheng mlynedd ar gyfer Radio Cymru mae'n destun syndod parhaus i mi sut y mae Dylan Iorwerth yn llwyddo i daro deuddeg bron bob tro y mae'n rhoi pin ar bapur - neu sut bynnag y mae o'n mynd ati i saernïo ei golofnau.
Wrth gwrs, mae ganddo fantais fawr ar y mwyafrif ohonom ac yntau wedi ei ddonio â thalentau y llenor a'r bardd yn ogystal â dawn y newyddiadurwr sy'n adnabod stori a sut i'w chyflwyno i'w ddarllenwyr.
Mae darllen y gyfrol hon yn arddangos pob agwedd o'i gyfoeth gan fod yma gymysgedd o'r trist a'r llawen, cefnogaeth a beirniadaeth, sinigiaeth a chydymdeimlad.
Y mae yma dystiolaeth o'i allu i ddadansoddi'n gadarn, annibynnol, ac o ymgolli'n llwyr mewn emosiwn teimladwy.
Dyna sy'n rhoi inni gasgliad o gynnyrch sy'n llwyddo i roi darlun byw o fywyd drwy lygad newyddiadurol dros gyfnod o ddau ddegawd.
Afraid fyddai mynd ati i ddewis a dethol o blith yr holl golofnau hyn ac wrth gwrs mae yna ambell un ble mae hyd yn oed yr arbenigwr hwn yn ei faes wedi methu â tharo deuddeg - ond achlysuron prin iawn yw y rheini.
Mae Nabod y Teip yn gyhoeddiad y byddwn i yn ei gorfodi ar fyfyrwyr pob cwrs newyddiadurol yn yr iaith Gymraeg gan y byddai darllen gwaith y meistr hwn yn agoriad llygad i bob darpar newyddiadurwr ac yn gwneud iddyn nhw ystyried o ddifrif a oes ganddyn nhw y cymwysterau i'w paratoi eu hunain ar gyfer y proffesiwn.
Yn y gyfrol mae Dylan Iorwerth yn gosod y safon uchaf bosibl ac yn profi'n glir nad rhywbeth ffwrdd a hi ydi dawn ysgrifennu yr hac go iawn.
Mae'r awdur yn unigolyn unigryw sydd wedi dewis aredig ei gŵys ei hun mewn maes dieithr i ddeallusion y Gymru Gymraeg.
Wrth gwrs, mae llawer o'r rheini wedi credu dros y blynyddoedd eu bod nhw â'r hawl i'w galw eu hunain yn 'newyddiadurwyr' am eu bod wedi cyfrannu colofnau i'r wasg Gymraeg.
Ond propagandwyr yw y rheini, heb enwi neb.
Mae colofnau newyddiadurol yn bethau cwbl wahanol ac mi fentrwn i awgrymu mai awdur Nabod y Teip ydi'r arweinydd yn y maes. Ewch, prynwch a mwynhewch a mawrygwch y welir rhwng y cloriau.
Gweler Gwales
 |
Ychwanegwch eich sylwadau i'r dudalen fan hyn:
|
|
|
|
|
|  | |  | |  | |  | | |  Sôn amdanynt
Rhestr o'r holl lyfrau sydd wedi cael sylw ar ±«Óãtv Cymru'r Byd.
|
|
|
|  | |  | | |  Gair am air:
Detholiad o ddyfyniadau - ydych chi'n gwybod pwy yw'r awdur?
|
|
|
|
|
|
Llyfrau - gwefan newydd
Teulu Lòrd Bach
Petrograd
Lôn Goed
Silff y llyfrau diweddar
Hanner Amser
Deryn Glân i Ganu 
Awduron Cymru
Roger Boore
Nadolig a Rhagfyr 2008
Dolennau defnyddiol