 |
 Awen Anhygoel Arwel
Chydig o chwerthin - llawer o flas sur
Adolygiad Eiry Miles o Awen Anhygoel Arwel gan Arwel Jones. Gwasg Carreg Gwalch. Pris: £5
Brodor o gefn gwlad Ceredigion yw awdur y gyfrol hon o gerddi ysgafn. Mae bron pob cerdd ynddi wedi'i lleoli yng nghynefin y bardd, a'r cyfan yn gyforiog o eiriau tafodieithol difyr.
Mari Fowr ac Elvis
Weithiau bydd y bardd yn cyfarch cymeriadau go iawn o'i fro megis T Llew Jones.
Dro arall, cawn straeon am gymeriadau dychmygol megis Mari Fowr, a chawn gip ar ddychymyg ffrwythlon Arwel mewn cerddi swreal megis 'Y Cymdogion Newydd', sy'n sôn am Elvis yn symud i bentref Plwmp.
Mae ganddo hefyd ddawn, fel y dengys ei englynion, i droi pob math o bethau dibwys - hyd yn oed siwper-gliw - yn bethau digri:
Ond am gwd job ymhobman
Jiw, siwper-gliw sy'n stwff glân
Ond prif destun y cerddi yw'r bardd ei hun, a'r helyntion a'r troeon trwstan y mae'n eu profi.
Gan amlaf, bydd yr anffawd yn ymwneud â noethni cyhoeddus anfwriadol, mynd i'r gwely gyda'r fenyw anghywir, neu rywbeth yn ymwneud â thŷ bach.
Cawn ein hatgoffa weithiau o anturiaethau Dafydd ap Gwilym - yn wir, mae'r bardd yn honni ei fod yn perthyn iddo yn y gerdd ddireidus 'Teulu Ni':
Bedyddiwyd 'rhen Ap Gwilym yn ffont Llanbadarn Fawr
A thybiais a oes blewyn ar ôl i'w gael co nawr?
Es yna i chwilota er mwyn gwneud DNA
A pherthyn rown, dim cwestiwn, yn agos iddo fe.
Diflasu
Er mor rhwydd yw arddull y bardd, rhaid cyfaddef imi ddiflasu ar y llyfr erbyn y diwedd.
Cerddi a berfformiwyd yn gyhoeddus yw'r mwyafrif, a theimlaf eu bod wedi colli'u lliw o'u rhoi ar bapur.
Nid yw cartwnau Aneurin Jones yn llwyddo i'w bywiogi chwaith. Roedd sawl cerdd yn debyg i'w gilydd, a'r cwpledi olaf yn aml yn ddifflach. Oherwydd hyn, teimlaf y byddai'r casgliad yn gryfach o lawer o fod wedi chwynnu ambell gerdd wan.
Nid oedd yr hiwmor bob amser at fy nant chwaith. Er nad wyf yn un sy'n credu y dylai hiwmor fod yn 'wleidyddol gywir' bob amser gadawyd blas cas yn fy ngheg gan rai cerddi.
Blas y Saithdegau
Ceir sawl jôc ddi-chwaeth am Affricanwyr canibalaidd a nodir bod 'Barbeciw Drws Nesa' yn gân 'a sensrwyd am ei hilyddiaeth gan gynhyrchydd 'Talwrn y Beirdd'.
Negyddol yw'r darlun o fenywod hefyd, a'r cyfeiriadau at 'y wraig' bob amser yn ddilornus.
Petai'r cerddi i gyd yn wirioneddol ddoniol, efallai y byddai modd esgusodi rhai o'r sylwadau, ond yn anffodus, doedden nhw ddim yn ddoniol iawn i mi. Teimlwn yn aml fel petawn yn darllen llyfr a sgwennwyd rywbryd yn Saithdegau'r ganrif ddiwethaf, gyda'r holl gyfeiriadau at flwmers a'r fam-yng-nghyfraith.
Tro ar ôl tro
Mae ambell gocyn hitio yn ei chael hi dro ar ôl tro, megis yr Undeb Ewropeaidd a'i reolau, hipis drewllyd a noethlymunwyr - pethau sy'n cythruddo sawl un yng nghefn gwlad Cymru, ond sy'n amherthnasol efallai i bobl drefol.
Serch hynny, rwy'n siŵr y bydd y llyfr yn dod â gwên i wyneb sawl aelod o'r to hŷn yn ein cymunedau gwledig a hwythau'n adnabod rhai o'r teipiau a'r sefyllfaoedd a ddisgrifir.
Ond i'r rhai sydd am farddoniaeth ddeallus sy'n bwrw golwg dreiddgar ar ein byd ni heddiw, nid dyma'r llyfr i chi!
Gweler Gwales
 |
Ychwanegwch eich sylwadau i'r dudalen fan hyn:
|
|
|
|
|
|  | |  | |  | |  | | |  Sôn amdanynt
Rhestr o'r holl lyfrau sydd wedi cael sylw ar ±«Óãtv Cymru'r Byd.
|
|
|
|  | |  | | |  Gair am air:
Detholiad o ddyfyniadau - ydych chi'n gwybod pwy yw'r awdur?
|
|
|
|
|
Llyfrau - gwefan newydd
Teulu Lòrd Bach
Petrograd
Lôn Goed
Silff y llyfrau diweddar
Hanner Amser
Deryn Glân i Ganu 
Awduron Cymru
Roger Boore
Nadolig a Rhagfyr 2008
Dolennau defnyddiol