 |
 Brithyll - adolygiad
Hwyl, chwerthin ac anobaith
Adolygiad Lowri Roberts o Brithyll gan Dewi Prysor. Lolfa. £7.95
Gaf i'ch rhybuddio chi ar y dechre fel hyn, bod yna berygl ichi dagu ar eich tsips wrth ddarllen y nofel hon.
A na, nid cyfeirio at y rhegi cyson drwyddi draw yr ydw i chwaith.
 Na, yr hyn sy'n taro dyn am y nofel hon yw'r hiwmor, y direidi a'r tynnu coes dieflig sy'n frith drwyddi.
Nofel yw hi sydd wedi ei lleoli ym mhentref Graig yng ngogledd Meirionnydd. Does dim stori fel y cyfryw - yr hyn a geir yma yw ymwneud cymeriadau'r pentref â'i gilydd.
Ac oes, mae yma lu o gymeriadau. Cledwyn, Sbanish a Bic yw'r cyntaf inni ddod ar eu traws - a hynny yn y 'cells' yng ngorsaf Heddlu Dolgellau.
Cymeriadau digon annwyl a hoffus yn y bôn ond unigolion sydd, am amryw resymau - yn bennaf yn ymwneud ag alcohol a chyffuriau - yn cael eu hunain i drybini byth a beunydd.
Eisiau dial
Gwrth arwr y nofel yw'r dihiryn Walter Sydney Finch - gŵr cefnog a blin sydd am ddial ar y sawl fu mor hy â dwyn brithyll o'i danc stocio.
Dyna yn ei hanfod yw plot y nofel, sef ymdrechion Finch a PC Pennylove i ddod â'r drwgweithredwyr i gyfraith.
Ond i mi, y rhialtwch a'r miri sy'n codi o sefyllfaoedd ac amgylchiadau bob dydd sy'n aros fwyaf yn y cof.
Ym mhob opera sebon dda mae yna wrthdaro, ffraeo a herio. Yng nghyd-destun y nofel hon, yn nhafarn y Brithyll Brown neu'r 'Trout' y digwydd nifer o'r troeon chwithig hynny.
Yma hefyd y cawn ein cyflwyno i gymeriadau fel Tulip, Tomi Shytyl, Jac Bach y Gwalch, Anthracs a Tintin - cymeriadau sydd byth a hefyd yn tynnu ar ei gilydd ond pobl sydd eto'n driw i'w cymuned a'u 'tebyg'.
Portreadau a deialog
Yn ei bortreadu a'i ddeialog agos atoch chi y mae gwir athrylith Dewi Prysor yn dod i'r amlwg.
Mae yma ddisgrifiadau ac ymsonau gwirioneddol wych.
Pwy all anghofio taith seithug Drwgi Ragarug wrth iddo ymlwybro tuag adre wedi sesiwn yfed trymach na'r arfer yn y Brithyll Brown?
A beth am anffawd Amber a'i llipryn gŵr ar y bws deg o Dre i Graig?
Sgetsys y byddai digrifwyr fel Catherine Tate, Matt Lucas a David Walliams yn falch ohonynt.
Tristwch ac anobaith
Ond yn ogystal â'r coegni mae yma hefyd dristwch ac anobaith gyda Chledwyn ei hun ar adegau yn cwestiynu ei ffordd o fyw;
'Bysts, ffeins, cwrt, jêl falla...Pa fath o fywyd oedd hwnna i ddyn yn niwadd ei dri degau efo teulu bach ifanc?'
Ond i mi y tristwch mwyaf yw'r ffaith bod cymunedau fel y Graig, bellach wedi eu herydu o'r tirlun.
Er gwaetha'r ffwlbri a'r torcyfraith, y diota a'r tripio, mae yn y Graig gymuned glòs, Gymreig.
Yn anffodus, prin iawn yw cymunedau felly heddiw.
Ond dyna ddigon o athronyddu. Rhaid pwysleisio mai nofel yn llawn hiwmor yw Brithyll. Diau, ei bod yn nofel na fydd wrth ddant pawb ond yn hynny o beth mae Dewi Prysor i'w longyfarch am gicio yn erbyn y tresi.
Da chi, prynwch, mentrwch a mwynhewch!
Gweler Gwales
Cysylltiadau Perthnasol
Brithyll i blant ysgol
Holi Dewi Prysor
 |
Ychwanegwch eich sylwadau i'r dudalen fan hyn:
|
|
|
|
|
|  | |  | |  | |  | | |  Sôn amdanynt
Rhestr o'r holl lyfrau sydd wedi cael sylw ar ±«Óãtv Cymru'r Byd.
|
|
|
|  | |  | | |  Gair am air:
Detholiad o ddyfyniadau - ydych chi'n gwybod pwy yw'r awdur?
|
|
|
|
|
Llyfrau - gwefan newydd
Teulu Lòrd Bach
Petrograd
Lôn Goed
Silff y llyfrau diweddar
Hanner Amser
Deryn Glân i Ganu 
Awduron Cymru
Roger Boore
Nadolig a Rhagfyr 2008
Dolennau defnyddiol