Tha gach neach againn diofraichte agus bidh sinn ag ithe agus ag òl diofar rudan. Gheibh sinn a-mach carson.
Carson a bhios sinn uile ag ithe biadh diofraichte?
Air sgà th adhartas ann a bhith a’ dèanamh biadh, tha mòran roghainnean againn ann am biadh is ann an deoch. Canaidh sinn ar daithead ris na bhios sinn ag ithe agus ag òl.
Tha feuman daithead sònraichte aig cuid de dhaoine. 'S e sin daithead anns a bheil biadh sònraichte no a tha a' seachnadh biadh sònraichte. Faodaidh daitheadan a bhith diofraichte air sgà th iomadh adhbhar mar:
- aileirdsidhean, neo-fhulangasan no cĂąisean slĂ inte
- creideamh
- roghainnean cultarail
Aileirdsidhean bìdh
Bidh ˛őľ±´Ç˛őłŮ˛ąłľ-»ĺì´Ç˛Ô ar bodhaig gar dìon bho bhacteria agus bho bhìorasan. Bidh e a' feuchainn ri ar cumail bho fhĂ s tinn agus gar cuideachadh a' fĂ s nas fheĂ rr ma dh'fhĂ sas sinn tinn.
Tha aileirdsidh bìdh a' ciallachadh gu bheil biadh sònraichte a' dèanamh cron mòr air an t-˛őľ±´Ç˛őłŮ˛ąłľ-»ĺì´Ç˛Ô againn.
- Faodaidh cuid de dh'aileirdsidhean bìdh a bhith cunnartach.
- Tha at, tachas no duilgheadas analachaidh agus duilgheadas sluigeil nan comharran air aileirdsidh bìdh.
- Feumaidh daoine le aileirdsidh bìdh a bhith faiceallach gun seachain iad am biadh sin airson gum bi iad sà bhailte agus gu math.
- Faodaidh daoine a bhith aileirdsig ri iomadh seòrsa rud.
- 'S e na h-aileirdsidhean bìdh as cumanta: bainne na bà , cnothan, uighean, iasg (gu h-à raidh maorach) agus gluten.
- Gu fortanach, ma tha aileirdsidh bìdh ort, tha iomadh roghainn eile ann dhut.
Aileirdsidh bainne
Tha e gu math cumanta a bhith aileirdsig ri bainne. Bidh sinn ag ithe tòrr bathair air a dhèanamh à bainne na bà , mar ìm, cà ise agus reòiteag. Tha calcium ann am bainne na bà agus feumaidh sinn sin airson cnà mhan là idir.
Tha iomadh roghainn gun bhainne ann do dhaoine nach urrainn a ghabhail. Mar eisimpleir, bainne air a dhèanamh bho dhiofar lusan mar soy, almain, ł¦˛Ôò-ł¦Ă˛ł¦´Ç, no coirce. Tha calcium a bharrachd ga chur ann an tòrr dhen bhiadh anns nach eil bainne na bĂ .
Aileirdsidh gluten
Tha aileirdsidh gluten air mòran dhaoine. 'S e ±č°ůòłŮ˛ąľ±˛Ô a th' ann an gluten agus tha e ann an ˛µ°ůĂ ˛Ô mar cruithneachd agus seagal.
Tha gluten ann an tòrr dhen bhiadh air a dhèanamh le flĂąr, mar aran, briosgaidean agus pasta. Gabhaidh tòrr dhen bhiadh sin a dhèanamh le ˛µ°ůĂ ˛Ô diofraichte agus tha roghainnean gun ghluten ann a-nis.
Chan e an aon rud a th' ann an aileirdsidh gluten agus ann an neo-fhulangas gluten no tinneas coeliac.
Aileirdsidh chnothan-talmhainn
Chan fhaod daoine le aileirdsidh chnothan-talmhainn a bhith gan ithe. Feumaidh cuid dhiubh dèanamh cinnteach gun seachain iad a bhith an lùib chnothan-talmhainn ann an dòigh sam bith.
Ma bhios iad ag ithe ann an taigh-bìdh, feumaidh iad a bhith cinnteach nach robh cnothan-talmhainn gan deasachadh faisg air a' bhiadh aca agus nach deach am biadh a bhruich ann an ola cnò-thalmhainn. Ma tha aileirdsidh orra a tha uabhasach dona, feumaidh iad cumail air falbh bho dhaoine a tha ag ithe chnothan-talmhainn.
Aileirdsidhean cumanta
Image caption, Bainne
Tha bainne stèidhichte air lusan ann do dhaoine nach urrainn bainne na bà a ghabhail. Mar eisimpleir, bainne bho almain.
1 of 5
Neo-fhulangasan bìdh
Chan e an aon rud idir a th' ann an neo-fhulangas bìdh agus ann an aileirdsidh bìdh (nuair a bhios biadh a' dèanamh cron mòr air ˛őľ±´Ç˛őłŮ˛ąłľ-»ĺì´Ç˛Ô do bhodhaig).
Chan eil neo-fhulangasan bìdh cho cunnartach. Chan adhbhraich iad comharran a chuireas beatha ann an cunnart. Faodaidh iad buaidh a thoirt air siostam a' chnà mhaidh agus ceann goirt agus sèid san stamaig a thoirt dhut.
Tinneas coeliac
Feumaidh daoine le tinneas coeliac an aire a thoirt nach ith iad gluten. Tha tinneas coeliac a' ciallachadh gum bi an ˛őľ±´Ç˛őłŮ˛ąłľ-»ĺì´Ç˛Ô agad a' milleadh do chaolain ma dh'itheas tu gluten. Faodaidh seo a bhith uabhasach goirt agus 's dòcha gun sguir do bhodhaig a shĂąghadh mathachadh mar bu chòir.
Tha e glè chudromach nach gabh daoine le tinneas coeliac biadh air a ˛µłóĂ ˛Ô°ů˛ął¦łó˛ą»ĺłó le gluten nuair a tha e air a dhèanamh, air a bhruich no air a fhrithealadh.
Creideamh
Bidh creideasan sònraichte mar as trice aig daoine a bhuineas do chreideamh. Dh'fhaodadh gun toir na creideasan sin buaidh air a' bhiadh a bhios iad ag ithe. Mar eisimpleir:
Tha riaghailtean kosher ann mun dòigh anns am bi daoine a tha a' leantainn teagasg ±őĂą»ĺłó˛ął¦łó anns an Torah a' deasachadh biadh agus ga ithe. Mar eisimpleir, cha bhi feòil-mhuic no maorach ann am bidh kosher. Feumaidh feòil a bhith air a deasachadh ann an dòighean Ă raidh, agus chan fhaodar bathar bainne agus bathar feòla a chumail còmhla.
'S e halal an t-ainm airson biadh a tha ceadaichte a rèir Islam. Feumaidh cuid de bhiadhan a bhith air an deasachadh agus air an ithe ann an dòigh à raidh a rèir teagasg Islam anns a' Qhur'an.
Bidh mòran Hinduthan a' seachnadh feòil-mhairt mar phà irt dhen chreideamh aca.
Roghainnean cultarail
Faodaidh cultar (beachdan no luachan coitcheann aig buidheann dhaoine) cuideachd buaidh a thoirt air an daithead againn.
Bidh mòran dhaoine a' leantainn daithead shònraichte airson iomadh adhbhar, mar dìon na h-à rainneachd agus math bheathaichean.
Eisimpleirean cumanta:
- Lus-itheadairean - nach bi ag ithe feòil. 'S à bhaist gun ith iad bathar eile bho bheathaichean, mar uighean agus bathar bainne.
- Veganaich - nach bi ag ithe feòil no dad sam bith bho bheathaichean, mar cà ise agus bainne.
- Iasg-itheadairean - nach ith feòil ach a dh'itheas iasg agus bathar eile bho bheathaichean.
Feuch na ceistean ceart no ceà rr seo airson faighinn a-mach dè as aithne dhut mu fheuman agus roghainnean daithead dhaoine.
¶ŮĂą˛úłó±ô˛ą˛Ô
Faodaidh e bhith gu math »ĺĂą˛úłó±ô˛ą˛Ô˛ął¦łó daithead shònraichte a leantainn. Mar eisimpleir, le aileirdsidh bìdh, 's dòcha gum bi e doirbh rudan a lorg a tha sĂ bhailte ithe, gu h-Ă raidh ann an taigh-bìdh.
Bu chòir fiosrachadh a bhith air a' chlà r-bìdh mun stuth a tha sa bhiadh. Glè thric bidh leubailean ann airson daoine a chuideachadh a rèir 's nam feumalachdan agus nan roghainnean aca, mar:
- V ma tha am biadh freagarrach do lus-itheadairean
- GF mura bheil gluten sa bhiadh
An tèid agad air clà r-bìdh a dhealbh do chuideigin le feumalachdan daithead sònraichte?
More on Biadh agus slĂ inte
Find out more by working through a topic
- count5 of 10
- count6 of 10
- count7 of 10
- count8 of 10
